Molen in de frontlinie
Bij de mobilisatie in September 1939 werden alle voorraden exact opgenomen. Direct bij het uitbreken van de oorlog ging alles op de bon. Tijdens de oorlogsjaren ontstond er een tekort aan van alles en nog wat. Molenaar Van Riel gebruikte varkensreuzel en bijenwas om de kammen, tandwielen en het neutenkruiwerk, uitgevoerd met gietijzeren neuten, te smeren. Echter de reuzel en bijenwas werd door de Duitse bezetters in beslag genomen. Daarom kreeg hij een extra zeep toewijzing voor het smeren van deze onderdelen in de molen. Het werd door de bezetter nauwlettend in de gaten gehouden. Hetzelfde gold ook voor de boeren. Om hun graan te mogen dorsen, hadden de boeren een vergunning nodig. Van de graanoogst mochten ze maar net zoveel houden als voor hun vee en eigen gebruik nodig was. Direct na het dorsen ontvingen de boeren een aanschrijving op welke dag ze het graan moesten inleveren. De molen diende hierbij als inzamelplaats.
foto: collectie E. Janssen
Bij de bevrijding van Zuid-Nederland in het najaar van 1944, bij de operatie Market Garden, werd van de Brabantse molens een zware tol geëist. Een aantal werd door granaatvuur getroffen en vernield. Sommige molens werden door de terugtrekkende Duitsers zonder enige noodzaak opgeblazen, soms nog kort voor de bevrijding. Ook de St. Antonius molen werd slachtoffer van granaatinslagen. Na de landing op 17 september 1944 gebruikten Amerikaanse parachutisten en Duitsers de hoge molen bij de zandduinen als observatiepost. De molen werd in één week tijd zes keer veroverd en her-veroverd.
Sergeant Jacob H. Wingard, die vanachter het raam van de steenzolder observeerde, is op 18 september om het leven gekomen door een Duitse sluipschutter.
Op 24 september loopt de molen flinke schade op door Duitse artilleriebeschietingen als alle bataljons van het 501e Parachute Infanterie Regiment de Duitsers verhinderen door Eerde naar de Coevering op te rukken. Op deze dag worden rond de molen drie Britse Shermantanks vernietigd, één Shermantank bevond zich zelfs tussen de molen en het woonhuis.
Op deze 24 september 1944 vond ook 'the battle of the Sanddunes' plaats. In de zandduinen achter de molen gelegen, hebben op die dag zeer zware gevechten plaatsgevonden. Bij deze gevechten waar man tegen man werd gevochten met de bajonet op het geweer, moesten uiteindelijk de Duitsers het onderspit delven. Tijdens deze gevechten zijn in totaal 1 Amerikaanse officier en 7 soldaten gesneuveld, 10 officieren en 13 soldaten waren zwaar gewond. De verliezen aan de Duitse kant waren nog veel groter. Tijdens deze gevechten heeft bijna geen enkele Duitser kunnen ontsnappen. Er zijn vele tientallen Duitsers gesneuveld of gevangen genomen.
foto: A. Krochka